Filharmonia Łódzka

KONCERT SYMFONICZNY

Wykonawcy:
Ronald Zollman – dyrygent
Alexandra Tirsu – skrzypce
Orkiestra Symfoniczna FŁ

Prowadzenie koncertu: Agata Kwiecińska

Program:
Samuel Barber – Adagio na smyczki [8’]
Paul Hindemith – Koncert skrzypcowy [29’]
Maessig bewegte Halbe
Langsam
Lebhaft

***

Johannes Brahms – IV Symfonia e-moll op. 98 [39’]
Allegro non troppo
Andante moderato
Allegro giocoso
Allegro energico e passionate

O 18.15 zapraszamy do sali kameralnej na spotkanie przedkoncertowe, podczas którego o muzyce opowie Agata Kwiecińska. Wstęp wolny.

Koncert z możliwością skorzystania z bawialni dla dzieci. Szczegóły można znaleźć tutaj.

Paul Hindemith swoją przygodę z muzyką zaczynał od skrzypiec i altówki. Na obu tych instrumentach grał świetnie i przez niemal całe życie. Oba obdarzał też szczególnym zainteresowaniem jako kompozytor. Dowodem na to jest nie tylko słynny Koncert altówkowy „Schwanendreher”, lecz także mniej znany Koncert skrzypcowy. Powstał w 1939 roku, kiedy Hindemith awangardzista postanowił zwrócić się ku bardziej klasycznym brzmieniom, technikom i rozwiązaniom formalnym. Dlatego właśnie ten w gruncie rzeczy melodyjny i tradycyjnie brzmiący utwór tak wyraźnie wpisuje się w tradycję wyznaczoną przez Beethovena, Czajkowskiego i Sibeliusa. Wprawne ucho dostrzeże w nim bardzo bezpośrednie odwołania do dzieł dawnych mistrzów.

W muzycznej przeszłości zatopiony był również Johannes Brahms, choć przecież jednocześnie udało mu się stworzyć jeden z najbardziej charakterystycznych i oryginalnych stylów w całej historii muzyki. Brahmsowska tęsknota za przeszłością harmonizuje z melancholijnym tonem sporej części jego muzyki. IV Symfonię e-moll op. 98 nazywa się czasem „elegijną” pewnie dlatego, że nostalgiczny nastrój jest tu szczególnie wyraźny. Jej „surowe piękno nie jest widoczne na pierwszy rzut oka, jej wdzięki nie są demokratyczne”, przekonywał Eduard Hanslik. Alfred Einstein zaś zauważył, że dzieło „wiedzie nas od nastroju ballady do akcentów fatalistycznej rezygnacji, do średniowiecznego tańca śmierci”. Symfonia rozpoczyna się bowiem muzyką wyłaniającą się z niebytu, jakiejś ciemnej otchłani i stopniowym narastaniem – w brzmieniu, tempie, ekspresji – aż do finału. Główny temat pierwszej części stał się jednym z najczęściej opracowywanych melodii w muzyce popularnej. Niemal tak samo słynne jest demoniczne scherzo z dzwoniącym trójkątem. Z kolei finał to kunsztowna passacaglia – cykl 32 wariacji ostinatowych, opartych na temacie z kantaty Johanna Sebastiana Bacha.

Ten wieczór w FŁ rozpocznie inny przebój: „najsmutniejszy utwór muzyki klasycznej” w rankingu słuchaczy radia BBC z 2004 roku – Adagio na smyczki Samuela Barbera. To autorskie opracowanie części Kwartetu smyczkowego op. 11, przygotowane dla Artura Toscaniniego i przez niego rozsławione. Mimo że Adagio wykorzystane było tysiące razy jako muzyka ilustracyjna, wciąż robi piorunujące wrażenie.

W Koncercie Hindemitha solistką będzie rumuńska skrzypaczka Alexandra Tirsu, wschodząca gwiazda światowej wiolinistyki, laureatka nagrody publiczności w prestiżowym konkursie ARD w Monachium (2021), a także nagród w Seoul International Music Competition i Osaka International Competition. Za pulpitem dyrygenckim stanie Ronald Zollman, dyrektor artystyczny Orkiestry Filharmonicznej w Pilźnie.

Alexandra Tirsu, fot. z archiwum artystki